N sta li na sikuensia di intervensãu di Diputadu ki antesede-n, ki trazi li un ruzáriu di kuzas ki ka sta kontisi na interior di Santiagu, konkretamenti na Rejiãu Norti, pa nu riafirma y apresia puzitivamenti tudu u ki é intervensãu dês Guvernu di PAICV, nu ki ta bai di inkontru a dimensoins di pobreza, pa nu fala, nomeadamenti, na kestãu di saúdi, na idukasãu y na kriasãu ô milhoria di vida di pupulasãu kabuverdiana, en partikular di Santiagu Norti, alen di serka di dez indikadoris ki ta enkadra kes três grandis dimensoins di pobreza, pa demonstra ma oji mundu rural pasa ta ten si vez, sobritudu ku intervensãu di Guvernu di PAICV, di 2001 a es data, na interior di Santiagu.Pur akazu, N ka konsigi armuniza klaramenti intervensãu di Diputadu ki antesede-n ku a própria pisoa purki nu ten ilementus ki ta dimonstra ma interior di Santiagu dizenvolvi di forma konsistenti. Pa N da un izenplu konkretu, Santa Kruz ki é un konselhu ki tudu studus ki tinha, en termus di kondisoins sósioikonómika, ta demonstraba y ta inkadraba el y si sedi di konselhu (na altura Pedra Badeju) komu un parti di konselhu ki éra legalmenti difinidu komu meiu urbanu, nu ta verifikaba na 2001 ma tudu indikadoris ta lebaba Pedra Badeju a staba djuntu ku kualker meiu rural di otu konselhu, purki ka tinha intervensoins públikas y lukais ki ta daba, klaramenti, un dignidadi isensial a populasãu di Santa Kruz y Pedra Badeju.
Sr. Diputadu tanbe fala di dizenpregu na interior di Santiagu. Si mimória ka sta fadja-n, na ultimu rizultadu di Sensu ki ten, interior di Santiagu sta baxu di media nasiunal en termus di taxa di dizenpregu ki na globalidi é 10,7%. Sr. Diputadu, ka konsigi lê akilu ki é indikadoris atuais ki nu ten na interior di Santiagu y na Kabu Verdi.
E fala li di FAIMO, e ten, si kalhar, un mimória mutu anpla en termus di es prublemátika, só ki N ka pensaba ma e ta trazeba el nes dimensãu, purki oji FAIMO, podi até ten atrazus na pagamentu, ta odjadu ma é nesesáriu ainda pa uma boa franja da população.
Nu ta rejista ku algun priokupason es intervenson, purki na 2000, na Santa Kruz, tinha pisoas ki ka ta resebeba si saláriu di FAIMO. Pa N dá un izenplu, na 2000, kuandu atual Prezidenti di Kamara asumi puder na Santa Kruz, e introduzi un úniku midida pe odja se ta saneaba akilu ki staba ta konteseba en termus di FAIMO, ki era izijiba dukumentus a tudus kes pisoas ki staba na FAIMO ora ki es ta resebeba.
Só na Santa Cruz resta mas di mil y kinhentus kontu, purki éra pisoas ki ta resebeba na nomi di otus y ki nunka ka ta parseba na frenti di trabadju, pisoas mortu, otus imigradus na estranjeru, u ki ta dimonstra akilu ki é un prátika ki nu ta odja. Na Santa Katarina abridu FAIMO duranti kanpanha ileitural. Na dia 7 di Fevereru, na kes zonas ki MPD perdi ileison, fixadu FAIMO. Nu ta pergunta Sr. Diputadu u ki é ke ta ben fla li.
Falandu di agrikultura, Sr. Deputadu ten konsiensia du ki verdadeiramenti sa ta kontisi na interior di Santiagu, numeadamenti na Sãu Lorensu di Órgoins y Santa Cruz en rilasãu a kestãu di agrikultura?
N ta akredita ki Sr. Diputadu ka ta konsigi avalia akilu ki sa ta kontisi na Santa Kruz, na Lorensu di Órgoins, mas tanbe na kes otus konselhus di interior di Santiagu, numeadamenti Pikus, undi ki na es mumentu sta obras pa baragen di Faveta, tanbe pa Rubera di Tabugal, na Sakinhu, ki sta ba kontisi kel barajen.
Tanbé pa nu fala di tudu infraestruturasãu, stradas di asesu, stradas mudernus, stradas asfaltadas ki oji nu ten na interior di Santiagu. Pa fla Sr. Diputadu, ora ke ta refiri a saudi, ki oji nu ten Ospital Rejional di Santiagu Norti ki ta dá kondisoins di asesu y asesibilidadi di pisoas a saúdi.
Pa N fla Sr. Diputadu ma é ku mutu orgulhu ki nu ta odja ki a nível di saudi oji, ku di inplementasãu di Karta Sanitária di Rejiãu di Santiagu Norti, nu ten midjor saúdi na Santa Kruz, Sr. Diputadu ka podi desminti isu, y na Sãu Miguel. E só konpara u ki era postu di saudi ku ki é sentru di saudi oji na Sãu Miguel. Nu ten midjor saúdi na Santa Katarina, na Lorensu di Órgoins, na Pikus y na Tarafal. Isu ten a ver ku abordajen di sistema di guvernasãu di PAICV ki é konpletamenti diferenti di dékada di noventa, ki inflilizmenti ka konsigi dá un konbati forti a dimensoins di pobreza, sobritudu, nakilu ki mas ta afetaba kumunidadi rural.
Pa nu fla ma na Rejiãu di Santiagu Norti pupulasãu di Kabu Verdi, atravéz di votus na urna, di forma konduntenti, dimonstra klaramenti ki Guvernu di PAICV, lideradu pa Dr. José Maria Neves, konsigi sta na linha di ses spetativas pa rizolusãu di ses prublema.
Aplausos do PAICV.
Acta de Sessão Plenária de Maio de 2011
